การปิดบัญชี

ขั้นตอนของการปิดบัญชี

1.       บันทึกรายการปิดบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

2.       ผ่านรายการปิดบัญชีจากสมุดรายวันทั่วไปไปยังสมุดบัญชีแยกประเภททั่วไป

3.       ปิดบัญชีต่าง ๆ ในสมุดบัญชีแยกประเภททั่วไป โดยหายอดคงเหลือยกไปและยกมา

4.       จัดทำงบทดลองหลังการปิดบัญชี เพื่อพิสูจน์ความถูกต้องของการปิดบัญชี

ขั้นตอนที่ 1 การบันทึกรายการปิดบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป

            ในการบันทึกรายการปิดบัญชีในสมุดรายวันทั่วไปนี้ มีรายการที่จะต้องบันทึกรายการปิดบัญชีทั้งสิ้น 4 รายการ คือ

รายการที่ 1 การบันทึกรายการปิดบัญชีหมวดรายได้

            บัญชีหมวดรายได้ มียอดคงเหลืออยู่ทางด้านเครดิต ดังนั้นในการปิดบัญชีหมวดรายได้ ก็จะทำการบันทึกบัญชีโดยเดบิตบัญชีหมวดรายได้ เพื่อที่จะปิดบัญชีให้ยอดคงเหลือของบัญชีหมวดรายได้เป็นศูนย์ และจะปิดบัญชีหมวดรายได้ไปเข้าบัญชีที่มีชื่อว่า “กำไรขาดทุน” โดยการเครดิตบัญชี “กำไรขาดทุน” ดังนั้นในการบันทึกรายการปิดบัญชีหมวดรายได้ จึงสามารถบันทึกบัญชีได้โดย

            รายได้                                                                           XX

                        กำไรขาดทุน                                                                    XX

ตัวอย่าง  หากในงบทดลอง ปรากฏว่ามีบัญชีหมวดรายได้ ดังนี้

            รายได้ค่าเช่า                               120,000 บาท

            ดอกเบี้ยรับ                                      5,000 บาท

            รายได้อื่น ๆ                                        500 บาท

การบันทึกรายการปิดบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป บันทึกได้โดย

สมุดรายวันทั่วไป						หน้า 20
วันที่		รายการ	เลขที่บัญชี	เดบิต		เครดิต
2545
ธ.ค.	31	รายได้ค่าเช่า	401	120,000	-
		ดอกเบี้ยรับ	402	5,000	-
		รายได้อื่น ๆ	403	500	-
		กำไรขาดทุน	300			125,500	-
		ปิดบัญชีหมวดรายได้

รายการที่ 2 การบันทึกรายการปิดบัญชีหมวดค่าใช้จ่าย

            บัญชีหมวดค่าใช้จ่าย มียอดคงเหลืออยู่ทางด้านเดบิต ดังนั้นในการปิดบัญชีหมวดค่าใช้จ่าย ก็จะทำการบันทึกบัญชีโดยเครดิตบัญชีหมวดค่าใช้จ่าย เพื่อที่จะปิดบัญชีให้ยอดคงเหลือของบัญชีหมวดค่าใช้จ่ายเป็นศูนย์ และจะปิดบัญชีหมวดค่าใช้จ่ายไปเข้าบัญชีที่มีชื่อว่า “กำไรขาดทุน” โดยการเดบิตบัญชี “กำไรขาดทุน” ดังนั้นในการบันทึกรายการปิดบัญชีหมวดค่าใช้จ่าย จึงสามารถบันทึกบัญชีได้โดย

            กำไรขาดทุน                                                        XX

                        ค่าใช้จ่าย                                                                        XX

ตัวอย่าง  หากในงบทดลอง ปรากฏว่ามีบัญชีหมวดค่าใช้จ่าย ดังนี้

            ค่าเช่า                                       20,000 บาท

            เงินเดือนและค่าจ้าง                       30,000 บาท

ดอกเบี้ยจ่าย                                  7,500 บาท

            ค่าโฆษณา                                    2,500 บาท

การบันทึกรายการปิดบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป บันทึกได้โดย

สมุดรายวันทั่วไป						หน้า 20
วันที่		รายการ	เลขที่บัญชี	เดบิต		เครดิต
2545
ธ.ค.	31	กำไรขาดทุน	300	60,000	-
		ค่าเช่า	501			20,000	-
		เงินเดือนและค่าจ้าง	502			30,000	-
		ดอกเบี้ยจ่าย	503			7,500	-
		ค่าโฆษณา	504			2,500	-
		ปิดบัญชีหมวดค่าใช้จ่าย

รายการที่ 3 การบันทึกรายการปิดบัญชี “กำไรขาดทุน”

            หลังจากที่รายการที่ 1 ปิดบัญชีหมวดรายได้เข้าบัญชี “กำไรขาดทุน” และรายการที่ 2ปิดบัญชีหมวดค่าใช้จ่ายเข้าบัญชี “กำไรขาดทุน” แล้ว ส่งผลให้บัญชีหมวดรายได้และบัญชีหมวดค่าใช้จ่ายหมดไป ยอดคงเหลือกลายเป็นศูนย์ แต่กลับมียอดคงเหลือของบัญชีอีกบัญชีหนึ่งขึ้นมาแทน คือบัญชี “กำไรขาดทุน” ดังนั้นรายการต่อไปที่จะต้องปิดบัญชีหลังจากปิดบัญชีหมวดรายได้และบัญชีหมวดค่าใช้จ่ายแล้ว ก็จะต้องปิดบัญชี “กำไรขาดทุน” ด้วย

            ในการปิดบัญชี “กำไรขาดทุน” นั้น จะบันทึกบัญชีอย่างไร ก็ต้องขึ้นอยู่กับว่ายอดคงเหลือของบัญชี “กำไรขาดทุน” นั้นมียอดคงเหลืออยู่ทางด้านใด โดยหากกิจการมีผลการดำเนินงานที่มีกำไร ยอดคงเหลือของบัญชี “กำไรขาดทุน” ก็จะอยู่ทางด้านเครดิต หากจะปิดบัญชี“กำไรขาดทุน” ก็จะต้องบันทึกบัญชีโดย เดบิต บัญชีกำไรขาดทุน เครดิต บัญชีหมวดส่วนของเจ้าของ ซึ่งจะเป็นบัญชีอะไรขึ้นอยู่กับว่ากิจการดำเนินกิจการในรูปแบบใด หากกิจการดำเนินกิจการในรูปแบบของเจ้าของคนเดียว ก็จะปิดบัญชีกำไรขาดทุนไปเข้าบัญชี ทุน-เจ้าของ  แต่หากกิจการดำเนินกิจการในรูปแบบของห้างหุ้นส่วน ก็จะปิดไปเข้าบัญชี ทุน-ผู้เป็นหุ้นส่วน คนละเท่าไรก็แล้วแต่เงื่อนไข และหากกิจการดำเนินกิจการในรูปแบบบริษัทจำกัด ก็จะปิดไปเข้าบัญชีกำไรสะสม

กิจการเป็นเจ้าของคนเดียว และมีกำไร

            กำไรขาดทุน                                                        XX

                        ทุน – นาย ก.                                                       XX

กิจการเป็นห้างหุ้นส่วนและมีกำไร

            กำไรขาดทุน                                                        XX

                        ทุน – นาย ก.                                                       XX

                        ทุน – นาย ข.                                                       XX

กิจการเป็นบริษัทจำกัดและมีกำไร

            กำไรขาดทุน                                                        XX

                        กำไรสะสม                                                          XX

            แต่หากผลการดำเนินงานของกิจการขาดทุน  ยอดคงเหลือของบัญชี   “กำไรสะสม”  ก็จะอยู่ทางด้านเดบิต หากจะปิดบัญชี “กำไรขาดทุน” ก็จะต้องบันทึกบัญชีโดย เครดิต บัญชีกำไรขาดทุน และเดบิต บัญชีหมวดส่วนของเจ้าของ ซึ่งจะเป็นบัญชีอะไรขึ้นอยู่กับว่ากิจการดำเนินกิจการในรูปแบบใดเช่นกัน

กิจการเป็นเจ้าของคนเดียว และขาดทุน

            ทุน – นาย ก.                                                       XX

                        กำไรขาดทุน                                                        XX

กิจการเป็นห้างหุ้นส่วนและขาดทุน

            ทุน – นาย ก.                                                       XX

            ทุน – นาย ข.                                                       XX

                        กำไรขาดทุน                                                        XX

กิจการเป็นบริษัทจำกัดและขาดทุน

            กำไรสะสม                                                          XX

                        กำไรขาดทุน                                                        XX

ตัวอย่าง จากตัวอย่างข้างต้น พบว่าบัญชีกำไรขาดทุนมียอดคงเหลืออยู่ทางด้านเครดิต 65,000บาท และกิจการเป็นกิจการเจ้าของคนเดียว ดังนั้นในการปิดบัญชีกำไรขาดทุน จึงสามารถบันทึกบัญชีได้โดย

สมุดรายวันทั่วไป						หน้า 20
วันที่		รายการ	เลขที่บัญชี	เดบิต		เครดิต
2545
ธ.ค.	31	กำไรขาดทุน	300	65,000	-
		ทุน – นาย ก.	301			65,000	-
		ปิดบัญชีกำไรขาดทุน

รายการที่ 4 การบันทึกรายการปิดบัญชี “ถอนใช้ส่วนตัว”

            สำหรับกิจการที่เป็นกิจการเจ้าของคนเดียวแล้วนอกจากปิดบัญชีหมวดรายได้ ปิดบัญชีหมวดค่าใช้จ่าย และปิดบัญชีกำไรขาดทุนแล้ว ยังจะต้องทำการปิดบัญชีอีกรายการหนึ่งนั่นคือบัญชี “ถอนใช้ส่วนตัว”

            บัญชี “ถอนใช้ส่วนตัว” มียอดคงเหลืออยู่ทางด้านเดบิต ดังนั้นในการปิดบัญชีถอนใช้ส่วนตัว ก็จะทำการบันทึกบัญชีโดยเครดิตบัญชีถอนใช้ส่วนตัว เพื่อที่จะปิดบัญชีให้ยอดคงเหลือของบัญชีถอนใช้ส่วนตัวเป็นศูนย์ และจะปิดบัญชีหมวดรายได้ไปเข้าบัญชี “ทุน – เจ้าของ” ดังนั้นในการบันทึกรายการปิดบัญชีถอนใช้ส่วนตัว จึงสามารถบันทึกบัญชีได้โดย

            ทุน - เจ้าของ                                                                   XX

                        ถอนใช้ส่วนตัว                                                                  XX

ตัวอย่าง หากในงบทดลอง ปรากฏว่าบัญชีถอนใช้ส่วนตัวมียอดคงเหลือ 10,000 บาท การบันทึกรายการปิดบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป บันทึกได้โดย

สมุดรายวันทั่วไป						หน้า 20
วันที่		รายการ	เลขที่บัญชี	เดบิต		เครดิต
2545
ธ.ค.	31	ทุน – นาย ก.	301	10,000	-
		ถอนใช้ส่วนตัว	302			10,000	-
		ปิดบัญชีถอนใช้ส่วนตัว